Tuag Hauv Npau Suav

Video: Tuag Hauv Npau Suav

Video: Tuag Hauv Npau Suav
Video: Npau Suav Tuag Txhais Tau Li cas? 2024, Lub peb hlis ntuj
Tuag Hauv Npau Suav
Tuag Hauv Npau Suav
Anonim

Lawv tuag hauv lawv qhov kev pw tsaug zog, ib leeg dhau ib leeg, ntau txhiab kilometers ntawm tsev. Lawv hnub nyoog nruab nrab yog 33. Txhua yam tab sis ib qho, uas yog, 116 tawm ntawm 117, yog cov txiv neej noj qab nyob zoo, neeg tsiv teb tsaws chaw los ntawm Asia sab hnub tuaj, uas tau nyob hauv Asmeskas av tsawg dua ib xyoos.

Duab
Duab

Kev tuag tau nce siab thaum ntxov xyoo 1980s. Cov txiv neej Hmoob tuag thaum lawv tsaug zog. Vim li cas - tsis muaj leej twg nkag siab tau. Tsis muaj leej twg mob. Lawv txhua tus nyob hauv ntau lub nroog hauv Tebchaws Meskas. Lawv tau koom ua ke los ntawm ib qho kev coj noj coj ua thiab lub tebchaws uas lawv txhua tus tuaj - Nplog. Yog tag nrho.

Cov kws kho mob tau muab qhov teeb meem ua lub cim lub npe, uas ib tus tuaj yeem hais, kos npe rau lawv tus kheej yam tsis muaj kev cia siab: "mob hmo ntuj tuag sai sai." Qhov no tsis tau pab txhua txoj hauv kev kom nkag siab txog qhov ua rau muaj tus kab mob txawv txawv, thiab ntau yam ntxiv los kho nws, tab sis nws tau dhau los ua qhov yooj yim dua los teeb tsa cov rooj sib tham tshawb fawb tshwj xeeb rau nws.

Nees nkaum tsib xyoos tom qab, tus xibfwb ntawm University of California (San Francisco) Shelley Adler tau sau thiab sau tag nrho cov ntaub ntawv hais txog kev tuag coj txawv txawv. Nws tau xam phaj ntau tus Hmoob nyob txawv teb chaws thiab kawm txog cov ntaub ntawv tshawb fawb tam sim no ntawm qhov ncauj.

Qhov tshwm sim yog pw tsaug zog tuag tes tuag taw: Hmo Ntuj Ntsuj Plig, Nocebos, thiab Kev Sib Txuas Lub Cev-Lub Siab, kev tshawb nrhiav seb kev nco qab cuam tshuam li cas txog biology.

Qhov xaus uas Adler los txog yog qhov zoo: hauv qhov kev nkag siab, cov txiv neej Hmoob raug tua los ntawm lawv tus kheej kev ntseeg dab phem.

* * *

Txog xyoo 1986, cov neeg tuag ntawm cov Hmoob tau poob qis, tab sis qhov tseeb ntawm kev kis mob tseem tsis tau piav qhia.

Thaum lub sijhawm ntawd, Adler tau kawm txog kev ntseeg ib txwm muaj hauv Tsev Kawm Qib Siab California txog qhov nws tus kheej hu ua "kev ua rau lub siab ntog thaum tsaus ntuj."

Hauv cov ntaub ntawv tshawb fawb, qhov tshwm sim no hu ua "pw tsaug zog tuag tes tuag taw" (qhov xwm txheej uas cov leeg tuag tes tuag taw tshwm sim ua ntej yuav tsaug zog lossis tom qab sawv los; feem ntau nrog los ntawm kev xav txog kev ntshai heev; kwv yees. Mixednews).

Nws yog qhov tsim nyog tias pw tsaug zog tuag tes tuag taw tau paub nyob hauv yuav luag txhua haiv neeg, thiab yuav luag txhua qhov cuam tshuam nrog hmo ntuj hmo ntuj.

Hauv tebchaws Indonesia, nws tau hu ua didjonton (choked). Hauv Suav teb - bei gi ya (muaj tus dab). Nws paub rau Hungarians tias yog Vajtswv-bogeyman-nimas (ntes los ntawm dab). Cov neeg nyob ntawm cov kob ntawm Newfoundland hu hmo ntuj tus qub hag (kikimora).

Lub npe Dutch yog nyob ze rau Askiv (hmo ntuj mare) thiab txhais tau tias "poj niam hmo ntuj". Lub hauv paus mare zoo li tau muab los ntawm tog twg los Germanic mahr lossis Old Norse mara. Nov yog lub npe ntawm tus poj niam zoo tshaj plaws uas, raws li Adler, "zaum ntawm tus txiv neej pw hauv siab, ua rau tsis muaj zog."

Hauv kev coj noj coj ua sib txawv, kev mus ntsib los ntawm "poj dab uas ua rau pw tsaug zog" tau piav qhia zoo ib yam. Cov neeg raug tsim txom yeej ib txwm paub tseeb tias lawv tau tsaug zog, lub ntiaj teb ib puag ncig lawv zoo li tsis tshua muaj neeg pom, tab sis lawv tsis muaj peev xwm txav tau. Ib tus neeg tau ntxhov siab nrog "kev piav qhia kev ntshai thiab txaus ntshai", nws zoo li yog tias ib tus neeg nyem nws lub hauv siab, nws ua pa nyuaj.

Cov kws tshawb fawb nkag siab cov txheej txheem ntawm qhov tshwm sim zoo heev. Kev tuag tes tuag taw, mob hauv siab - tag nrho cov no tau piav qhia ntxaws hauv cov ntaub ntawv tshawb fawb txog kev pw tsis tsaug zog.

Kev pw tsaug zog tuag tes tuag taw tshwm sim thaum REM pw tsaug zog tshwm sim "hauv qhov tsis raug."

Thaum pw tsaug zog REM, peb lub hlwb thaiv lub cev txav mus los; peb tuag ib ntus. Qhov no zoo. Tab sis peb yuav tsum tsis txhob tsaug zog hauv REM pw tsaug zog. Thiab pw tsaug zog tuag tes tuag taw tshwm sim raws nraim qhov no: lub hlwb sib xyaw ua ke cov xeev uas yuav tsum tshwm sim ua ntu zus.

Nov yog qhov uas "lub sij hawm ntawm tus dab phem hmo" los. Cov neeg uas tau ntsib pw tsaug zog tuag tes tuag taw tau hais tias lub sijhawm no lawv tau hnov tias muaj qee yam txaus ntshai, ua phem thiab lwm yam hauv ntiaj teb.

“Kuv paub tias nws nyob ntawd. Muaj qhov tsis txaus ntseeg … tab sis kuv tsis tuaj yeem tiv thaiv kuv tus kheej, Kuv tsis tuaj yeem tsa ntiv tes, ib tus neeg tham nrog Adler hais. Cov kev xav zoo li no tau piav los ntawm cov neeg sawv cev ntawm ntau haiv neeg; txawm tias lawv raug hu txawv.

"Kuv tau ntsib pw tsaug zog tuag tes tuag taw ob zaug hauv kuv hnub kawm ntawv. Nws tsis yooj yim sua qhia qhov txaus ntshai heev nws yog dab tsi. Kuv pom - tsis yog, kuv xav tias - muaj "kev phem" nyob ntawm kuv sab laug. Qhov phem yog dab tsi, thiab ua li cas kuv thiaj paub tias nws yog qhov qias neeg, kuv hais tsis tau. Tab sis kuv paub nws nyob ntawd. Raws li qhov no dhau mus, qhov kev phem tau los ze dua thiab ze dua. Kuv xav tias nws tua tsis tau kuv. Tsawg heev rau qhov ntawd. Qhov kev xav zoo li yog tias muaj qee yam ntxiv tom qab lub xub ntiag no. Tej zaum dab tsi yog hu ua tus plig, txawm hais tias kuv yog ib tug ntseeg materialist. Kuv sawv los ntawm kev ntshai heev li kuv tsis tau ntsib dua hauv kuv lub neej. Txaus ntshai. Npau suav npau suav uas piav tsis tau. Thaum twg, tom qab ntawd, kuv tau nyeem txog kev pw tsaug zog tuag tes tuag taw, kuv tau lees paub tam sim ntawd hauv "dab phem hmo ntuj" kuv lub siab tsaus ntuj."

Tab sis kuj tseem muaj qhov sib txawv tseem ceeb ntawm kev pw tsaug zog tuag tes tuag taw uas peb txhua tus paub thiab tau ntsib los ntawm cov neeg tsiv teb tsaws chaw Hmoob nyob rau xyoo 1980s. Kev pw tsaug zog zoo li qub yog qhov tsis txaus ntseeg tab sis tsis muaj kev phom sij. Dab tsi tshwm sim rau cov txiv neej Hmoob raug tua.

* * *

Adler kawm txog kev coj noj coj ua ntawm cov neeg Hmoob thiab kev ntseeg ntawm cov neeg no nyob rau hmo ntuj, uas lawv hu ua "tsog tsuam" tau ntau xyoo. Nws tau taug kev mus rau qhov chaw uas muaj neeg tuag coob, tham nrog ntau tus neeg tsiv teb tsaws chaw hauv Hmoob, sau kaum ob zaj lus tim khawv ntawm cov neeg uas muaj sia nyob pw tsaug zog tuag tes tuag taw, kawm txhua yam uas tau sau los ntawm lwm tus kws tshawb fawb. Ib tus neeg xam phaj 49 xyoos tau piav qhia nws kev paub raws li hauv qab no:

"Nws tau tshwm sim ob peb hlis tom qab kuv tuaj txog hauv Tebchaws Meskas. Kuv mus pw. Nws tua lub teeb thiab … dheev xav tias kuv txav tsis tau. Kuv sim txav kuv txhais tes, tab sis kuv ua tsis tau. Kuv tau sim dua thiab ntau dua - tsis ua tiav. I realized that it was tsog tsuam. Kuv ntshai heev. Kuv ua tsis taus pa. Kuv xav tias: “Leej twg yuav pab kuv? Yuav ua li cas yog tias kuv tuag?"

Adler pom tias kev mus ntsib "dab ntxwg nyoog hmo ntuj" tau sau rau hauv kev ntseeg ib txwm muaj ntawm cov neeg Hmoob (ob tus tsiaj txhu thiab cov ntseeg). Nws tawm tswv yim tias kev ntseeg tsog tsuam thiab ceeb txog nws qhov tsos tuaj yeem yog qhov ua rau ua rau lossis ua rau hnyav zuj zus ntawm kev pw tsaug zog tuag tes tuag taw.

“Thaum cov Hmoob tsis thov Vajtswv li nws yuav tsum yog; thaum nws tsis ua kev cai dab qhuas kom zoo, tsis nco qab ua kev txi lossis qee yam zoo li ntawd - cov ntsuj plig ntawm cov poj koob yawm txwv lossis cov ntsuj plig ntawm lub zos nres tsis saib xyuas nws, - piav qhia ib tus ntawm Hmoob. "Thiab tom qab ntawd tus ntsuj plig phem muaj cai los coj nws."

Xyoo 1970s thiab 1980s thaum ntxov, cov Hmoob muaj laj thawj txaus vim li cas lawv thiaj ua tsis tau raws li lawv txoj kev ntseeg xav tau.

Cov Hmoob tau txais kev tso cai tsiv teb tsaws chaw tuaj rau Tebchaws Meskas tomqab Tsov Rog Nyab Laj. Coob leej ntawm lawv tau tawm tsam kev ua tub rog tiv thaiv tsoomfwv Laotian nyob sab tebchaws Meskas. Thaum cov nom tswv Nplog Liab kov yeej, muaj cov neeg tsiv teb tsaws chaw Hmoob ntws mus rau Amelikas, uas raug hem nrog kev ua pauj hauv lawv lub tebchaws.

Tsoomfwv Meskas tau txiav txim siab faib cov neeg Hmoob nyob thoob plaws 53 lub nroog txawv tebchaws hauv tebchaws Asmeskas kom tsis txhob tsim kev sib haum loj ntawm cov neeg tsiv teb tsaws chaw. Tab sis Hmoob tau teeb tsa qhov chaw zaum thib ob yuav luag tam sim ntawd, thiab feem ntau nyob hauv California, Wisconsin thiab Minnesota.

Cov neeg tsiv teb tsaws chaw nyob hauv Xeev ib txwm muaj teeb meem ntau yam. Minneapolis lossis Fresno tsis zoo ib yam li Nplog siab nrog nws cov tsiaj txhu thiab yos hav zoov. Kev poob hauj lwm tau siab heev thiab ntau tus xav tias lawv poob lawv txoj hauv kev.

Ib txhia Hmoob tsis tuaj yeem hwm kev nco txog lawv cov poj koob yawm txwv li lawv tau ua hauv lawv lub tebchaws. And they know that they are at risk of meeting Tsog Tsuam. Thaum tus dab phem hmo txaus ntshai tshwm sim, nws yuav tsum hu tus txiv plig thiab ua lub koob tsheej. Tab sis cov Hmoob, uas tau tawg khiav ri niab thoob plaws lub tebchaws, yeej tsis muaj peev xwm nrhiav tau tus neeg zoo. Thiab tsis muaj kev ua tiav ntawm kev coj noj coj ua ib txwm muaj, tsis muaj cov neeg dag thiab hauv ib puag ncig kev coj noj coj ua txawv teb chaws, lawv xav tias tsis muaj kev tiv thaiv.

Adler xaus lus tias cov neeg tsiv teb tsaws chaw Nplog raug tua los ntawm lawv txoj kev ntseeg kev coj noj coj ua zoo nyob rau hmo ntuj.

"Lub zog muaj zog thiab ua rau lub sijhawm ntev los ntawm kev tawg nrog peb tus kheej kev coj noj coj ua thiab rov qab los nyob hauv ib puag ncig neeg txawv teb chaws tau ua rau muaj kev ntseeg ntawm kev ntseeg dab phem nrog lub zog tua tus neeg uas tsis ua kev cai dab qhuas. Raws li qhov tshwm sim, cov txiv neej Hmoob kho siab tau raug yuam kom ua lub neej txawv txawv tsis ntshai mus ntsib dab ntxwg nyoog hmo ntuj, uas thaum kawg, tuaj yeem ua rau tuag taus."

Adler txiav txim siab tias cov neeg Hmoob txawv txawv tuag yog qhov tshwm sim ntawm cov nyhuv nocebo.

Cov nyhuv ntawm nocebo yog qhov tsis nkag siab heev. Cov laj thawj rau qhov no feem ntau yog kev coj ncaj ncees - kev kawm txog qhov txiaj ntsig no tuaj yeem cuam tshuam nrog kev puas tsuaj rau tib neeg. Txawm li cas los xij, qee qhov kev tshawb fawb uas tseem tau ua pov thawj tias nocebo yog qhov tshwm sim tiag tiag thiab muaj hwj chim loj.

Piv txwv li, cov tib neeg uas tau hais qhia tias lawv nkag siab hluav taws xob hluav taws xob los ntawm lub xov tooj ntawm tes tau pib ua rau mob taub hau.

Qhov tshwm sim ntawm kev phiv ntawm cov neeg mob kho rau mob caj dab tau pom tias cuam tshuam nrog qhov lawv paub txog cov tshuaj uas lawv tau noj.

Tab sis yog tias muaj kev tshwm sim sab nraud ntawm kev ntseeg, vim li cas ho tsis muaj sab hauv? Nws yuav yog qhov xav tau los xav tias ntau tus neeg ntseeg hauv qee yam, muaj zog ntau dua qhov cuam tshuam uas nws lub cev raug, txawm tias kev ntseeg nyob rau hauv nqe lus nug txhawj xeeb txog qee yam tsis paub tseeb.

Yog tias koj tseem tsis ntseeg tias cov nyhuv nocebo tuaj yeem ua rau tuag tsis raws sijhawm, Adler muaj lwm qhov piv txwv zoo.

Ib pawg kws tshawb fawb tau tshawb pom qhov tsis txaus ntseeg: Cov neeg Asmeskas Asmeskas, yog tias lawv tau yug los nyob rau xyoo "tsis muaj hmoo" los ntawm qhov pom ntawm Suav astrology thiab raug kev txom nyem los ntawm qee yam kab mob, tuag ntxov dua cov uas muaj tus kab mob tib yam uas tau yug los xyoo "zoo siab".

Ntawd yog, cov neeg yug hauv ib xyoos uas suav tias yog "tsis zoo" rau kev noj qab haus huv hauv lub ntsws tuag los ntawm kab mob ntsws nyob rau nruab nrab tsib xyoos ntxov dua li tib tus neeg mob, tab sis yug xyoo sib txawv.

Tsis muaj ib yam zoo tau pom nrog cov neeg sawv cev ntawm lwm haiv neeg nyob nrog Suav. Ntxiv mus, ntau npaum li cas ua ntej cov neeg tuag no cuam tshuam ncaj qha rau "ua li cas lawv txuas nrog kev coj noj coj ua ntawm Suav."

Muaj ib yam xav txog. Yog tias ib tus neeg tau yug los nyob rau hauv lub hnub qub uas tsis muaj hmoo, nws tuag tsib xyoos ua ntej tshaj li tus yug hauv qab lub hnub qub zoo siab los ntawm tib tus kab mob. Tab sis tsuas yog tias nws ntseeg hauv Suav astrology.

Adler hu qhov tshwm sim no "haiv neeg biology."

"Txij li tus cwj pwm coj mus rau qhov tseeb tuaj yeem muaj kev phom sij rau lub neej, thiab tus cwj pwm no sib txawv hauv cov kab lis kev cai sib txawv, nyob ntawm qhov kev coj noj coj ua, cov txheej txheem lom nyob hauv tib yam xwm txheej tuaj yeem ua tiav hauv ntau txoj kev," nws sau. "Hauv lwm lo lus, biology yog" tebchaws ".

Peb tseem paub me ntsis txog yuav ua li cas peb lub siab nyob nrog lub cev. Txoj kev tshawb fawb txog kev pw tsaug zog tuag tes tuag taw tuaj yeem ua rau peb paub qhov teeb meem no.

Pom zoo: